Ekonomi Bakanlığı, deri sektöründen gelen taleplere kulak verdi ve yarı mamul deri ihracatına sıkı denetim getirdi. Düzenlemeyi, Hürriyet Gazetesi ve Radikal Gazetesi ekonomi muhabiri Hacer Öznur'a değerlendiren Türkiye Deri Sanayii İşverenleri Sendikası (TÜDİS) Yönetim Kurulu Başkanı Burak Uyguner, “Sektörümüz çok ciddi tehdit altında. Ekonomi Bakanlığı, sesimize kulak verdi. Yarı mamul deri ihracına denetim mekanizması getirilerek ciddi bir adım atıldı” dedi.
Deri sektöründen gelen taleplere kulak veren Ekonomi Bakanlığı, yarı mamul deri ihracatına sıkı denetim getirdi. Ekonomi Bakanlığı’nın tebliğiyle, kromlu deriler, ihracı kayda bağlı mallar listesine alındı. Böylece son dönemde yarı mamul deri ihracatındaki artış nedeniyle zor bir dönem yaşayan deri sektörü rahat bir nefes aldı.
Türkiye Deri Sanayii İşverenleri Sendikası (TÜDİS) Başkanı Bekir Burak Uyguner, “Sektörümüz çok ciddi tehdit altında. Ekonomi Bakanlığı sesimize kulak verdi. Yarı mamul deri ihracatına denetim mekanizması getirilerek ciddi bir adım atıldı. Türk Deri Sektörü olarak uzun vadeli beklentimiz kromlu sığır derisinde fon konulmasıdır” dedi.
Burak Uyguner, Ekonomi Bakanlığı’nın deri sektöründen gelen talepler doğrultusunda hazırlanan ve kromlu derinin de ihracı kayda bağlı mallar listesine eklenmesine ilişkin tebliğinin 1 Ağustos Perşembe günü Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiğini açıkladı. Tebliğin ardından 2 Ağustos Cuma günü Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü’nde uygulamanın nasıl yapılacağına dair bir toplantı gerçekleştirildiğini belirten Burak Uyguner, kromlu derilerin kayıt işlemlerinin İstanbul Tekstil Ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri (İTKİB) ve Ege İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterlikleri tarafından yürütüleceğini kaydetti. Uyguner, bu kapsamda oluşturulacak bir denetim ekibinin konteynerların fiziki incelemesini gerçekleştirerek beyan edilen ile fiziki teslimin uygunluğunu denetleyeceğini bildirdi.
Türkiye’nin ham deriyi kromlayıp yarı mamul halinde yurtdışına sattığına ve bu ihracatın son dönemde çok arttığına dikkati çeken TÜDİS Başkanı ve Uyguner Deri Pazarlama Yönetim Kurulu Başkanı Burak Uyguner, bu nedenle Türk deri sektörünün ciddi bir tehditle karşı karşıya kaldığını savundu. Bu sorunla ilgili önlem alınması için deri sektörünün olarak Ekonomi Bakanlığı’na başvurduklarını ifade eden TÜDİS Başkanı Burak Uyguner, “Ekonomi Bakanlığı sesimize kulak verdi. Bu düzenleme sektörümüze bir nefes aldıracaktır. Denetim önemli bir adım. Türk Deri Sektörü olarak beklentimiz uzun vadede kromlu sığır derisinde fon konulmasıdır. Bu durumda deri sektöründe istikrar sağlanacak ve yatırımlar artacaktır. Katma değeri yüksek ürünlerle ihracatımız artacak böylece hem deri sektörümüz hem de Türkiye kazanacaktır. Sektörümüzün bundan sonraki hedefi markalaşmak olmalıdır” diye konuştu.
Mevcut sistemle ilgili de bilgi veren Uyguner, Türkiye’de ham derinin işlenmeden çıkışının fona tabi olduğunu, ancak denetim ayağı eksik olan bu önlemin yeterli olmadığını bildirdi. Uyguner ayrıca deri sektörü için önemli bir yarı mamul olan kromlu sığır derisinde fon olmadığını da hatırlattı.
“Birçok ülkede ham deri ihracatı yasak”
Dünyadaki birçok ülkede ham derinin yurtdışına ihracatının yasak olduğunu hatırlatan Uyguner, “Pakistan, Hindistan, Mısır ve Arjantin gibi ülkelerde derinin ham ya da yarı mamul olarak ihracatı yasaktır. Türkiye de bu ülkeleri örnek almalıdır” dedi.
Dünyada deri fiyatlarının özellikle son dönemde çok yükseldiğini hatırlatan Burak Uyguner şunları söyledi:
“Küresel fiyatlar yükselince de yarı mamul deri ihracatı başladı. Çin yarı mamul Türk derisine göz dikince fiyat kilo başına 4 liradan 5.30 liraya çıktı. Sektörde bu tehdidi görmeyen, işi bilmeyenler, wet-blue olarak yani tüyü dökülmüş, kromlanması yapılmış sığır derisini, yurtdışına satmaya başladı. Biz yerli ham maddemizi kromlayıp yurtdışına satıyoruz ki, bu sistemin devamı, sektörü giderek zayıflatacaktır. Türk Derisinin markalaşması için bu kadar çaba gösterirken, böyle bir uygulamanın sürmesini kabul etmek mümkün değil.”
Rakiplere hediye!
Türk deri sektörü için hammadde yetersizliğinin ciddi bir sorun olduğunu, bu yüzden, deriyi yeterince işlemeden satmanın ‘rakiplere hediye’ anlamına geldiğini anlatan Uyguner, şu değerlendirmede bulundu:
“Bu sakıncaların yanı sıra atık maddelerin ülkemizde kalması da ayrı bir sorun. Kromlama işleminden kullanılan malzemeler eğer gerekli işlemlerden geçmeden çevreye verilirse tehlikeli olabiliyor. Yani çevreyi de kirletiyorlar. Bir an önce yetkililer önlem alıp, yarı işlenmiş deri ihracatına bir sınırlama getirmezse derimizi Uzakdoğu'ya kaptırabiliriz. Sektörümüz başta olmak üzere Türk ekonomisi de bu durumdan çok ciddi bir biçimde etkilenir. Konuyla ilgili girişimde bulunduk. Bunu önlemek için imza topladık. Sorunu Ekonomi Bakanlığına taşıdık. Bakanımız Sayın Zafer Çağlayan bu konuda çok hassas. Ama henüz ihracat kapanmış değil. Uzun vadede kromlu sığır derisine de fon konulmasını talep ediyoruz.”
“Sektördeki cari açık çok büyük”
Sektörde büyük bir cari açık olduğuna işaret eden Burak Uyguner’in verdiği bilgilere göre geçen yıl 2.1 milyar dolar ithalata karşın ancak 1.5 milyar dolar ihracat yapıldı. Sadece ayakkabı ithalatı 800 milyon dolar civarında… Dünyada ki 150 milyar dolarlık deri pazarında Türkiye’nin payı ise sadece yüzde 1. “Türkiye, deri için bir hammadde ülkesi değil. Deri sanayii, kesilen hayvan sayısına göre o kadar büyük ki; gerek büyükbaşta gerek küçükbaşta Türkiye, hammadde açısından yurtdışına bağımlı” diyen Uyguner, bu tabloda deriyi ham ya da yarı mamul bir şekilde ihraç etmenin kabul edilebilir bir durum olmadığını savundu.